İŞİTME ENGELİ, İŞİTME ENGELLİ BİREY VE EĞİTİM
İŞİTME KAYBI: dış, orta, iç kulak ve işitme sinirinde meydana gelen hasarkar sonucu ses algısının azalması ya da kaybolmasıdır.
İşitme engeli bireylerde doğum öncesinde , doğum sırasında ya da doğum sonrası çeşitli sebeplerden dolayı oluşabilir.
ÇOCUKLARDA İŞİTME KAYBININ BELİRTİLERİ
- sık geçirilen kulak enfeksiyonları , tekrarlayan orta kulak rahatsızlıkları.
- Sık tekrarlayan kulak ağrıları.
- Belli sesleri duymada ve sesin yönünü bulmada zorluk çekme.
- Yüksek şiddetteki seslere daha iyi yanıt verme.
- Gürültülü ortamlarda sesi ayırt etmede zorluk çekme.
- Sesin geldiği yere daha yakın olmak istemek ya da daha yüksek sesle dinleme.
- İsteklerini jest, mimik ve görsellerle ifade etmeye çalışmak.
- Konuşmasında ritim, ton ve vurgulama olmaması.
- Dil ve konuşma gelişiminde gecikme.
- Konuşan kişinin yüzüne bakma ihtiyacı hissetme.
- Konuşurken bazı seslerin atlanması.
- Komutları ve soruları yanlış anlama, sık sık ‘’Ne? ‘’ sorusunu tekrarlama.
İŞİTME ENGELLİ BİREYLERDE ERKEN TANININ ÖNEMİ
*İşitme engelinin erken tanılanması işitme engelli bireyin psikolojik, sosyal ve zihinsel gelişimini önemli ölçüde etkiler.
* tedavi süreci daha erken zamanda başlar.
*işitme cihazını kullanmaya daha erken başlamış olur.
* çocuğun iletişimi artar ve sosyal becerilerinin gelişmesini sağlar.
* ailenin durumu daha çabuk kabullenip uyum sağlamasına yardımcı olur.
* çocuğun eğitiminde daha hızlı ve kolay ilerlemesi açısından avantaj sağlar.
İŞİTME ENGELLİ ÇOCUKLARIN DİL GELİŞİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
- İşitme kaybının derecesi
- Erken tanı ve eğitime başlama zamanı
- Aile ve eğitimci işbirliği
- İşitme kaybının oluşma yaşı
- İşitme cihazının takıldığı zaman ve doğru kullanımı
- Ailenin eğitim alması
- Eğitim ortamının işitme engelli bireye uygunluk seviyesi
İŞİTME ENGELLİ BİREYLERİN EĞİTİMİNDE KULLANILAN YÖNTEMLER
- DOĞAL İŞİTSEL-SÖZEL YÖNTEM
Bu yöntem ilşe işitme engelli çocuklar normal işiten çocukar gibi ana dillerini kazanabilirler. Ancak bu süreç normal işiten çocuklara göre daha yavaş ve gecikmeli olabilir. Bu yöntem uygulanırken çocuğa uygun işitme cihazı ve cihazın doğru kullnımı oldukça önemlidir.
- İŞİTSEL YÖNTEM
Sadece işitme duyusu kullanılarak iletişimin öğretildiği yöntemdir. Çocuğun doğal ortanda dili kazanmasıdır. Bu yöntemde de işitme cihazlarının etkisi oldukça yüksektir. Doğal işitsel-sözel yöntemden farkı diğer duyu organlarına yer vermeden iletişi sağlamaktır.
- YAPISAL SÖZEL-ORAL YÖNTEM
Bu yöntemde dil belli kalıplar ve belli bir sıra ile çocuğa öğretilmektedir.bu yapılandırma, konuşma eğitimi, eklemleme çalışmaları, işitme eğitimi, dudak okuma eğitimi, dil ve konuşma eğitimibaşlıkları altında çeşitli çalışmaları kapsamaktadır.
- İşitme kaybının daha ileri seviyede olduğu bireylerde; İşaret dili, parmak alfabesi ve total iletişim yöntemleri kullanılmaktadır.
** UNUTULMAMALIDIR Kİ; İşitme engelli bireylerin çoğu normal zeka seviyesine sahiptirler (işitme engeline ek engeli bulunmamakta ise ). İşitme engeli, bireylerde zeka geriliğine değil öğrenme güçlüğüne sebep olmaktadır.
İşitme engeli bireyin sözel dil gelişimini de etkiler.
İşitme engeli ne kadar erken tanılanır ise tıbbi önlemler ve eğitici hizmetler birey için daha fazla kazanç sağlayacaktır.
İŞİTME ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN AİLELERİN İZLEMESİ GEREKEN SÜREÇ
İşitme engelli çocuğu olan aileler hastanelerden işitme engeliyle ilgili aldıkları raporla oturdukları yere en yakın Rehberlik ve Araştırma Merkezlerine başvururlar. Rehberlik ve Araştırma Merkezinde işitme engelli çocukların eğitsel durumlarıyla ilgili olarak inceleme raporları düzenlenmektedir. Rehberlik ve Araştırma Merkezince gerekli bilgiler düzenlenerek yerleştirme için İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne gönderilmektedir. Yerleştirme İlköğretim ve Özel Eğitim Yönetmeliklerine göre yürütülmektedir. Okul yönetimlerinin bu konudaki tutumları İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünce takip edilmektedir.